ปูนก่อปูนฉาบ คือส่วนผสมของปูนซีเมนต์
ทราย และน้ำ โดยมีปูนขาวใส่ในส่วนผสมตามต้องการ เพื่อช่วยให้เหลวลื่นง่ายต่อการก่อและ
ฉาบ แต่ไม่ควรใช้มาก เพราะจะเกิดการแตกร้าวได้ เนื่องจากปูนขาวยืดหดตัวได้มาก
ในกรณีของปูนก่อ เช่น ก่อคอนกรีตบล็อกไม่จำเป็น ต้องผสมปูนขาว
-
1. ปูนก่อ นิยมใช้ส่วนผสมของปุนซีเมนต์
1 ส่วนกับทรายละเอียดหรือปานกลางที่สะอาด 3ส่วนด้วยการตวงผสมให้ เข้ากันแล้ว
ใส่น้ำให้ มีความข้นเหลวพอเหมาะที่จะทำงานได้
-
2. ปูนฉาบ ใช้ส่วนผสมของปูนซีเมนต์:ปูนขาว:ทราย
ในอัตราส่วน 1:1:3 กับน้ำที่พอเหมาะในการฉาบครั้งแรก และ 1:2:6, 1:1:6 กับน้ำที่พอเหมาะในการฉาบครั้งที่
2 หรือครั้งที่ 3 ตามลำดับ โดยทั่วไปนิยมตวงปูนขาวและทรายที่ร่อนแล้วในอัตราส่วน
1:3 นำไปคลุกกันให้เข้ากกันดี แล้วหมักไว้น้อยกว่า 24 ชั่วโมง การฉาบปูนควรฉาบอย่างน้อย
2 ชั้น ชั้นแรกควรฉาบทิ้งไว้ 1 วันแล้วจึง เริ่มฉาบชั้นที่ 2 โดยมีความหนาแต่ละชั้นไม่เกิน
1.5 เซนติเมตร และรวม 2 ชั้นประมาณ 2.5 เซนติเมตรก่อนที่จะเริ่มลงมือฉาบ ต้องมีการเตรียมพื้นที่ผิวที่จะฉาบ
โดยทำความสะอาดและทำให้ชุ่มน้ำพอสมควร เพื่อไม่ให้ดูดน้ำจากส่วนผสมเร็วเกินไปพื้นที่ผิวควร
เป็นระนาบเดียวกัน ถ้าเป็นผิวคอนกรีตที่เรียบมากควรทำให้หยาบเสียก่อน เพื่อให้ปูนฉาบยึดติดได้ดีและก่อนฉาบครั้งที่
2หรือชั้น สุดท้าย ในกรณีนี้ก็ควรทำผิวให้ชุ่มน้ำก่อนเช่นเดียวกัน และอาจต้องใช้น้ำพรมตลอดเวลาในการแต่งปูนเมื่อแต่งเสร็จแล้วก็ควร
พรมน้ำต่อไป เพื่อเป็นการบ่มไม่ให้ปูนฉาบแห้งเร็ว ซึ่งจะทำให้ปูนฉาบแข็งแรงทนทานและไม่แตกร้าว
บุญธรรม ภัทราจารุกุล
เรียบเรียงจาก : หนังสือวัสดุช่าง หน้าที่269
