มลพิษของทัศนียภาพ

มลพิษทางทัศนียภาพ เป็นภาวะแวดล้อมที่ประกอบด้วยสิ่งแปดเปื้อน จากการเปลี่ยนแปลงของสภาพธรรมชาติ ความสกปรกเลอะเทอะของสิ่งของ การไม่มีระเบียบ ภาพที่ไม่น่าดู ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในอารมณ์ของผู้พบเห็น

สาเหตุของการเกิดมลพิษของทัศนียภาพ

1.  การทำลายป่า

การทำลายป่าที่มีอยู่ให้เห็นโดยทั่วไป  ภาพของภูเขาหัวโล้น ไฟไหม้ป่าทั้งที่ไหม้อย่างรุนแรง และมีแต่เพียงควันลอยกรุ่นอยู่ ภาพเหล่านี้ก่อให้เกิดความรู้สึกหดหู่ใจ ไม่สบายใจกับผู้พบเห็น

2.  การทำเหมืองแร่

การทำเหมืองแร่ เป็นการทำอุตสาหกรรมที่ทำลายระบบนิเวศวิทยาสิ่งมีชีวิตอาจสูญพันธุ์หรือลดจำนวนลง สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป เช่นน้ำในลำธารมีสีแดงขุ่น หรืออาจมีสีเหลือง ผิดธรรมชาติ ทำให้เกิดความรู้สึกว่าไม่สามารถใช้น้ำในการอุปโภคบริโภคได้ หรือความรู้สึกที่สัตว์น้ำไม่สามารถมีชีวิตอยู่ในน้ำเหล่านั้นได้

3.  อุทกภัย

อุทกภัยเป็นภัยธรรมชาติที่ก่อให้เกิดความรู้สึกหดหู่ใจในภาพที่ได้เห็น  ความเดือดร้อนของผู้คนที่ประสบภัย ที่ถูกน้ำท่วมบ้าน ต้องอาศัยบนหลังคา ไม่มีอาหารกิน  ภาพของเรือกสวนไร่นาที่ถูกน้ำท่วม ต้นไม้ที่โผล่พ้นน้ำมาเพียงแต่ยอด  ล้วนแล้วแต่เป็นภาพที่ทำให้เกิดความรู้สึกที่ไม่สบายใจต่อผู้พบเห็น

4.  ความแห้งแล้ง

ภาพของดินที่แห้งแตกระแหง ต้นไม้ที่ไม่มีความเขียวสดงดงาม  เปลวแดดที่ร้อนระอุ   ผู้คนอดอยาก จากภัยความแห้งแล้งเป็นภาพที่ผู้พบเห็นเกิดความรู้สึกหดหู่ ไม่รื่นรมย์ ไม่อยากจะพบเห็น

5.  น้ำเน่า

  สภาพของน้ำที่เน่าเสียีสิ่งปฏิกูลลอยสกปรกและส่งกลิ่นเหม็น ในลำคลองหรือแม่น้ำ  ทำให้เกิดภาพที่ไม่น่าดูกับผู้พบเห็นโดยทั่วไป

ป่าที่ถูกทำลายรถยนต์

6.  สลัมในเมือง

สลัมในเมืองใหญ่เป็นภาพที่ไม่มีความเป็นระเบียบ ภาพบ้านที่ใหญ่บ้างเล็กบ้าง มีฝาบ้านบ้างไม่มีบ้าง สภาพลำคลองมีขยะ น้ำเน่า มีกลิ่นเน่าเหม็น นอกจากนี้ยังมีภาพของความยากจนของผู้คนที่อาศัยในสลัม เช่น เด็กไม่มีเสื้อผ้าจะสวมใส่ สกปรกมอมแมม มีลักษณะอมโรค ทั้งหลายเหล่านี้เป็นภาพที่ก่อให้เกิดความรู้สึกที่ไม่น่าดู

7.  การขาดพืชสีเขียวในเมือง

ในการดำเนินชีวิตในเมืองใหญ่ การจราจรที่ติดขัด ความเร่งรีบในการดำเนินชีวิต ก่อให้เกิดความรู้สึกตึงเครียดในอารมณ์ แต่ถ้ามีต้นไม้สีเขียวในเมือง หรือในท้องถนน จะทำให้เกิดความรู้สึกผ่อนคลายขึ้น ไม่ทำให้เกิดความรู้สึกรุนแรง หงุดหงิด จิตใจเบิกบานแจ่มใส และไม่ร้อนเกินไปเหมือนที่โล่งแจ้ง

8.  ป้ายโฆษณา
 

ป้ายโฆษณาที่พบเห็นตามท้องถนนที่ติดระเกะระกะในเมือง และตามถนนหลวงทั่ว ๆ ไป นอกจากจะมีสีแปลก ๆ การจัดเรียงที่ไม่มีระเบียบแล้ว ยังมีภาพบางอย่างที่ทำให้เป็นพิษเป็นภัยได้ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะพบมากบริเณเมืองใหญ่และที่ใกล้ ๆ เมืองทั่ว ๆ ไป ทำให้เกิดความรู้สึกที่ไม่ดีนักต่อผู้พบเห็น

9.  เพลิงไหม้

อัคคีภัยหรือเพลิงไหม้เป็นภาพที่พบเห็นเมื่อไรย่อมก่อให้เกิดความรู้สึกที่สลดหดหู่  ความรู้หวาดกลัวไม่อยากให้เกิด    ภาพที่ผู้คนวิ่งหนีภัย  ภาพการขนทรัพย์สินเพื่อให้รอดพ้นจากการถูกเพลิงไหม้   หรือภาพที่มีผู้ประสบภัยจากเพลิงไหม้  ย่อมทำให้เกิดความหดหู่ ไม่สบายใจเมื่อได้พบเจอ

10.  การขาดระบบในการก่อสร้างอาคาร

การก่อสร้างอาคารบ้านเรือนนั้น ถ้าขาดระบบในการจัดการแล้ว ทำให้เกิดทัศนียภาพที่สร้างความสะพรึงกลัว หรือความไม่สบอารมณ์ของผู้พบเห็นได้ บางแห่งมีตึกสูงบางแห่งมีตึกต่ำ หรือมิฉะนั้นมีความระเกะระกะของตึกอาคารเหล่านั้น ทำให้ภาพไม่น่าดูน่าชม

11.  การต่อสู้และสงคราม

ทัศนียภาพของการต่อสู้และสงคราม เป็นสิ่งที่พบเห็นสามารถพยากรณ์ได้ว่าจะต้องมีการฆ่ากันให้ล้มตาย มีการทำลายล้างบ้านเมือง เป็นภาพที่ไม่มีใครอยากพบเห็น เพราะทำให้เกิดความหดหู่ทางด้านจิตใจมาก

  12.  ขยะมูลฝอย

ขยะมูลฝอยเป็นสิ่งปฏิกูลที่เหลือใช้หรือของที่ไม่ใช้แล้ว จึงเป็นธรรมดาที่ทุกคนไม่อยากดูไม่อยากชม การที่ได้พบเห็นกองขยะใหญ่โตท่วมทุ่ง ส่งกลิ่นเหม็น มีความไม่เป็นระเบียบอยู่ในตัวมันเอง จะทำให้จิตใจหดหู่ ไม่สบอารมณ์ จึงพยายามหนีให้ไกล

13.  อุบัติเหตุ

  อุบัติเหตุทุกประเภท ไม่เป็นที่พึงปรารถนาของมนุษย์ทุกผู้ทุกนาม เพราะเป็นภาพที่พบเห็นแล้วทำให้เกิดอารมณ์หดหู่ เร้าอารมณ์เศร้า และติดตาในเหตุการณ์ เช่นภาพรถไฟชนกัน ระเบิดรถไฟ รถยนต์คว่ำ คนถูกรถชนกลางถนน

14. หมอก-ควัน

หมอกควันเป็นปัจจัยสำคัญ ซึ่งทำให้ไม่สามารถ  จะดูสิ่งต่าง ๆ ด้วยสายตาในระยะไกลได้ บางครั้งอาจทำให้สายตาได้รับอันตราย ที่ปรากฏเห็นชัดเจนก็คือ บริเวณบางจังหวัดในภาคเหนือ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เชียงใหม่ซึ่งหมอกควันมากในฤดูร้อน เพราะมีการเผาป่าทำไร่ จึงทำให้สายตาดูได้ในระยะใกล้ ๆ เท่านั้น


ที่มา :  รวบรวมจาก ดร.เกษม  จันทร์แก้ว หนังสือวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม